Smaczki

Przeczytałem właśnie w Ekranie nowy tekst Coryllusa o dziennikarskich naborach, tym razem do Wyborczej. Kto ciekaw znajdzie oryginał samodzielnie, ukazał się 1 czerwca. To skądinąd kilka oryginalnych obserwacji, kiedyś miałem nadzieję, że kwestię zasilania areopagu piszących omówimy spokojnie i w jakiejś wieczornej rozmowie, rzecz jest naprawdę tego warta. No ale niestety nie wyszło i dzisiaj nic nie wskazuje na to, by sytuacja w najbliższym czasie się zmieniła.

Ludzie o dziennikarskiej kuchni nie mają pojęcia – albo mają pojęcie bardzo mgliste i kolportowane dla zmylenia przeciwnika. Ale też tu muszę narazić się samemu Autorowi – i on bowiem wydaje się mieć doświadczenie zbyt wąskie, by na jego tylko podstawie wyrokować o całości. Dlaczego? Z prostej przyczyny: selekcja negatywna odbywa się dokładnie od lat, właściwie wszystko, co zdarzyło się po roku 1989 da się podciągnąć pod ten model działania, skąd wnioskuję, że Coryllusowa samodzielność w dziale kultury GazWybu nie potrwała by dłużej, jak do pierwszego odrzuconego przez kierownictwo jego tekstu. Bo – Szanowny Autorze – w systemie zatrudniania nie istnieje taki twór, jak samodzielny dziennikarz. Są tacy nawet, którzy twierdzą, że nigdy nie istniał, a rzekomo niezależni posiedli sztukę migania się od serwitutów w stopniu gwarantującym co najwyżej przeżycie na etacie. Niestety nie sądzę, by kiedykolwiek było to możliwe w organie Michnika.

Nie istnieje coś takiego jak samodzielny dziennikarz… Więc co istnieje? Odpowiem krótko: na etacie istnieje tylko i wyłącznie PODWŁADNY. Czyli ktoś, kto mniej lub bardziej udolnie ma wykonywać polecenia Szefa. Szefowie dążą tu do ideału – a jest nim sytuacja, w której nie muszą już wydawać żadnych poleceń i wskazówek, te bowiem rodzą się w głowach podwładnych samoistnie. Za to im się płaci, a najzdolniejszych , to jest, pardon, najgłębiej wchodzących bez przerywania snu - awansuje. Istnieje właściwie tylko jeden wyjątek od tej reguły, od razu powiem, że znam to bardzo dokładnie z własnego doświadczenia: kiedy dziennikarza o jakimś już stażu najmuje się do rekonstrukcji tytułu lub założenia go od podstaw. Ponieważ wydawcy najbardziej na świecie zależy nie na informowaniu kogokolwiek o czymkolwiek, ale na forsie lub prestiżu, najlepiej na jednym i drugim – wtedy właśnie gotów jest obiecać nowo najętemu złote góry. Ze swobodą działania i możliwością uczciwego informowania włącznie! Ta sytuacja nie trwa oczywiście zbyt długo, podskoki i harce nowego trzeba w końcu okiełznać. Z zasady nie trwa to dłużej, jak pół roku. Sześć pensji, sześć miesięcy ułudy, że tak będzie wiecznie i gwałtowny koniec… Od wielu lat jest to wręcz złota zasada gry w dziennikarskiego kotka i myszkę, perfekcjoniści-wydawcy podpisują nawet półroczne umowy, wykrętnie tłumacząc, że później, na te „święte nigdy” będzie musiała nastąpić podwyżka, więc nie ma sensu już dzisiaj przesądzać jej wysokości i „blokować się jakimś papierem”. Tu zresztą aż się prosi, by dodać jeszcze jedno uwarunkowanie tego półrocznego tańca-połamańca: wybraniec nie może zgodzić się na dwie rzeczy. Pierwszą w postaci kuzyna prezesa, którego trzeba będzie doszkalać w rzemiośle „na wszelki wypadek”. I drugą w postaci pokusy przyjęcia do współpracy prywatnych znajomych dziennikarza, zwłaszcza kobiet. Ci bowiem wcale nie będą stanowić wiernej drużyny, stającej w razie konieczności za „reformatorem”. Przeciwnie, podszkolą się nieco w subtelnych meandrach służbowych zależności, po czym wydmuchają kolegę w biały dzień i na środku ulicy.

Wspomnę też o jednym wyjątku, był tak kuriozalny, że wręcz należy o nim powiedzieć. Otóż zdarzyło mi się pracować dla szaleńców 21 miesięcy w wyżej opisanych układach. Ale wynikało to tylko i wyłącznie z tego, że dokładnie raz w tygodniu sam prezes firmy ponawiał obietnicę usunięcia głuchego, kompletnie nie kontaktowego i nie operującego komputerem personelu lat 85. Nigdy rzecz jasna obietnicy nie dotrzymał. Z równą częstotliwością zapewniał o braku konieczności zdobywania reklam – jednocześnie domagając się za nie coraz większych pieniędzy, zresztą wbrew pisemnej umowie o pracę, która takie lansady wykluczała. A niżej podpisany każdego dnia tłumaczył sobie, że póki kłamać nie musi – dobrze było by zaliczyć jakiś stały epizod pracowniczy tuż przed emeryturą. Rozwiało się gwałtownie – ale to już mniej istotne w tym wywodzie szczegóły, opisałem je w innym tekście. W wydawanym przez tę bandę cudaków tytule bzdety i kłamstwa ukazują się już całkiem swobodnie, a włazidupstwo wobec każdej formy władzy kwitnie na pełen gwizdek. Pozostał tylko jeden niesmak: otóż każdy z tych durniów nadal uważa, że dziennikarstwo jako takie jest usługą dworską i w razie potrzeby oni jako wcielone ideały potrafią zastąpić choćby i samego Pulitzera… Od tamtej pory na dźwięk słów „inżynier budowlany” dostaję gwałtownego napadu drgawek. Bo nie jest tak, panowie inżynierowie od siedmiu boleści, że już sam fakt mówienia po polsku czyni z was mówców. A umiejętność podpisania się na druku – dziennikarzy. Podobnie jak notoryczne kłamanie to nie uprawianie polityki branżowej…

A co się tyczy Coryllusowego fragmentu:
„…Wydział ten jest bowiem od dawnych czasów, od samego chyba roku 1945, ulubionym wydziałem dzieci partyjnych kacyków i wszelkiego establishmentu… (…) Mogę się oczywiście mylić, ale polonistyka w Warszawie to nie jest normalny wydział. Każdy lub prawie każdy „w mieście” zdaje sobie z tego sprawę…” mam do powiedzenia tyle, że nie jest to do końca prawda. Chyba że założymy, iż narodowość handlowa to właśnie ten wieczny establishment. Ale i tak wówczas pozostają do wytłumaczenia studia moje i wąskiej grupki na wspomnianym wydziale – niestety nie reprezentowałem żadnej wymienionej przez Autora kategorii studenckiej braci. Mam się iść zastrzelić do kąta?

M.Z.