Szanowni Czytelnicy! Od pewnego czasu opisuję tu
sprawy dziejące się tak naprawdę w obszarze działania podstawowej jednostki samorządowej,
jaką jest gmina. Na przykład Gmina Mokotów. Kilka tygodni temu na tej stronie
pojawił się opis sytuacji, w której jakoby nie można urealnić cen za wynajem
przestrzeni garażowych w naszym domu – ponieważ na przeszkodzie stoją bliżej
nieznane mi wskazówki Ratusza. Okazało się podczas telewizyjnej debaty przedwyborczej
Sasin – Gronkiewicz Waltz, że ówcześnie urzędująca pani prezydent nie ma
pojęcia ani o tych stawkach, ani o zasadzie, na której je naliczono.
W swoich tekstach po
wielokroć stawiałem tezę, że ten zamęt prowadzi wprost do niezwykłego
marnotrawstwa: oto bowiem przestrzenie parkingowe naszego domu mają tak zaporową cenę,
że nie ma chętnych do jej uiszczania. A gdyby pobierano tylko 50 zł od stanowiska
– strata by po prostu nie istniała… Można więc domniemywać, że podobne manewry
dokonane zostały wobec lokatorów w chwili ustalania poziomu czynszów. I że
najwyższa pora coś z tym fantem uczynić.
Jak? Niżej przedstawiam
swój wstęp do pomysłu Pana Mariana Małkowskiego ze Stowarzyszenia „Warszawiak
na swoim” – i tekst projektu sformułowanego przez M. Małkowskiego. Sugeruje i
proszę: przeczytajcie uważnie!
------- ------ -------
------- -------
Pragniemy przedstawić
niżej koncepcję powołanie instytucji Rzecznika
Praw Lokatorów - i zestaw zasad obowiązujących osobę piastującą to
stanowisko. Doświadczenia naszej obywatelskiej działalności prowadzonej przez
wiele osób w ciągu wielu minionych lat dowiodły, że istnieje we współczesnym
świecie obywateli RP nie będących właścicielami zajmowanych nieruchomości
obszerna płaszczyzna nasilających się konfliktów, niejasności prawnych,
arbitralnych rozstrzygnięć i złych decyzji. Nie ma naszym zdaniem możliwości
zdefiniowania w jednym zdaniu granic tych niejasności i nieporozumień. Nie
istnieje również funkcja arbitra samorządowego, który rozstrzyganiem możliwych
do wystąpienia konfliktów zajął by się w poważny instytucjonalnie sposób. Stąd
naszą intencją jest odwołanie się do podstawowych zasad samorządu
terytorialnego, określonego w
Europejskiej Karcie Samorządu Lokalnego, która jest międzynarodową konwencją, ratyfikowaną i podpisaną przez
Polskę. Stwierdza ona, że „samorząd terytorialny oznacza prawo i zdolność społeczności lokalnej, w granicach określonych
prawem, do kierowania i zarządzania zasadniczą częścią spraw publicznych na ich własną odpowiedzialność i
w interesie ich mieszkańców”.
Podstawowym powodem, dla
którego postulujemy powołanie funkcji Rzecznika Praw Lokatorów stała się
niestety potwierdzona przez tysiące osób obserwacja, iż współczesne działania
władz samorządowych i rządowych dotyczące praw lokatorów (a nie właścicieli!)
POWOLI, LECZ SKUTECZNIE STAJĄ W JASKRAWEJ SPRZECZNOŚCI Z ZASADAMI SAMORZĄDNOŚCI
LOKALNEJ. Ta bowiem wprost i jasno powiada, że winna obowiązywać zasada
subsydiarności (pomocniczości) organów publicznych wobec samorządów lokalnych.
Potwierdza to Konstytucja RP, gdzie powiedziane jest wprost, iż podstawową
zasadą, na której ma się opierać podział odpowiedzialności poszczególnych
organów władzy publicznej jest zasada umożliwienia szczeblom podstawowym
samorządu podejmowania decyzji niezależnych - w ramach obowiązującego w
państwie prawa.
Zatem gmina ma się zajmować
tym, czego pojedynczy człowiek wraz z rodziną nie może wykonać. Powiat powinien
być traktowany jako pomocniczy w stosunku do gminy, a województwo w stosunku do
powiatu. Uważamy, że ta zasada skomplikowała się w ciągu lat minionych. Stąd
rozwikłanie tych problemów w zakresie lokali miejskich czy komunalnych postulujemy przenieść do kompetencji Rzecznika Praw
Lokatorów.
Baza zebranych informacji
i doświadczeń opisanych przez naszych członków stanowi dzisiaj ogromny
materiał, na podstawie którego sformułowane zostały niżej przedstawione zasady
działania Rzecznika Praw Lokatorów. Publicystyczne wskazywanie niedoskonałości
działań administracji państwowej wobec lokatorów okazało się mało skuteczne
prawnie. Piętnowanie złych działań jest co prawda nośne czytelniczo – ale
rzadko znajduje transmisję na zmianę decyzji, czy wskazywanie sprawców i
odpowiedzialnych. A dalej na zmianę obowiązujących przepisów prawnych, naszym
zdanie stojących w jaskrawej sprzeczności ze wszystkimi wyżej wymienionymi
zasadami samorządności i prawa III RP. Najbardziej znamiennym dowodem na
słuszność tego stwierdzenia jest rosnąca gwałtownie liczna osób bezdomnych,
pozbawionych jakichkolwiek szans na godne życie, czy wyjście z opresji często
niezawinionej. Uważamy, że obecne
działania samorządów lokalnych, sparaliżowanych niewłaściwie stosowaną zasadą
podległości, stanowią istotna przeszkodę w rozwiązywaniu palących problemów
lokatorów jako takich – a często również przestrzeni publicznej, w której
poruszają się już nie tylko Lokatorzy, ale też wszyscy Obywatele.
USTAWA
o Rzeczniku Praw Lokatorów
Art. 1. 1. Ustanawia się
Rzecznika Praw Lokatorów.
2. Rzecznik Praw Lokatorów, zwany dalej
"Rzecznikiem", stoi na straży wolności i praw człowieka i obywatela
określonych w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej w szczególności Art. 50 i Art.
75 oraz w innych aktach normatywnych, w tym również na straży realizacji zasady
równego traktowania.
3. W sprawach o ochronę
wolności i praw człowieka i obywatela Rzecznik bada, czy wskutek działania lub
zaniechania organów, organizacji i instytucji, obowiązanych do przestrzegania i
realizacji tych wolności i praw, nie nastąpiło naruszenie prawa, a także zasad
współżycia i sprawiedliwości społecznej.
Art. 2. Rzecznikiem może
być obywatel polski wyróżniający doświadczeniem zawodowym oraz wysokim
autorytetem ze względu na swe walory moralne i wrażliwość społeczną.
Art. 3. 1. Rzecznika
powołuje Sejm za zgodą Senatu na wniosek Marszałka Sejmu albo grupy 35 posłów.
2. Szczegółowy tryb zgłaszania kandydatów na
Rzecznika Praw Lokatorów określa uchwała Sejmu.
3. Uchwałę Sejmu o powołaniu Rzecznika
Marszałek Sejmu przesyła niezwłocznie Marszałkowi Senatu.
4. Senat podejmuje uchwałę w sprawie wyrażenia
zgody na powołanie Rzecznika w ciągu miesiąca od dnia przekazania Senatowi
uchwały Sejmu, o której mowa w ust. 3. Niepodjęcie uchwały przez Senat w ciągu
miesiąca oznacza wyrażenie zgody.
5. Jeżeli Senat odmawia wyrażenia zgody na
powołanie Rzecznika, Sejm powołuje na stanowisko Rzecznika inną osobę. Przepisy
ust. 1-4 stosuje się odpowiednio.
Art. 4. Przed
przystąpieniem do wykonywania obowiązków Rzecznik składa przed Sejmem
następujące ślubowanie:
"Ślubuję uroczyście, że przy wykonywaniu
powierzonych mi obowiązków Rzecznika Praw Lokatorów dochowam wierności
Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, będę strzec wolności i praw człowieka i
obywatela, kierując się przepisami prawa oraz zasadami współżycia społecznego i
sprawiedliwości. Ślubuję, że powierzone mi obowiązki wypełniać będę
bezstronnie, z najwyższą sumiennością i starannością, że będę strzec godności
powierzonego mi stanowiska oraz dochowam tajemnicy prawnie chronionej.".
Ślubowanie może być złożone z dodaniem zdania
"Tak mi dopomóż Bóg".
Art. 5. 1. Kadencja
Rzecznika trwa pięć lat, licząc od dnia złożenia ślubowania przed Sejmem.
2. Ta sama osoba nie może być Rzecznikiem
więcej niż przez dwie kadencje.
Art. 6. Po zaprzestaniu
wykonywania obowiązków Rzecznik ma prawo powrócić na stanowisko zajmowane
poprzednio albo otrzymać stanowisko równorzędne poprzednio zajmowanemu, jeżeli
nie ma przeszkód prawnych.
Art. 7. 1. Sejm odwołuje
Rzecznika przed upływem okresu, na jaki został powołany, jeżeli:
1) zrzekł się wykonywania obowiązków,
2) stał się trwale niezdolny do pełnienia
obowiązków na skutek choroby, ułomności lub upadku sił - stwierdzonych orzeczeniem
lekarskim,
3) złożył niezgodne z prawdą oświadczenie
lustracyjne, stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu.
2. Sejm odwołuje Rzecznika przed upływem
okresu, na jaki został powołany, również jeżeli Rzecznik sprzeniewierzył się
złożonemu ślubowaniu.
3. Sejm podejmuje uchwałę w sprawie odwołania
Rzecznika, w przypadku określonym w ust. 1 pkt 1, na wniosek Marszałka Sejmu.
4. Sejm podejmuje uchwałę w sprawie odwołania
Rzecznika, w przypadkach określonych w ust. 1 pkt 2 oraz w ust. 2, na wniosek Marszałka
Sejmu lub grupy co najmniej 35 posłów, większością co najmniej 3/5 głosów w
obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.
Art. 8. 1. Rzecznik
podejmuje czynności przewidziane w ustawie, jeżeli poweźmie wiadomość
wskazującą na naruszenie wolności i praw człowieka i obywatela, w tym zasady
równego traktowania.
2. Rzecznik może być stroną w postępowaniu
miedzy obywatelami a urzędami państwowymi i samorządowymi.
Art. 9. Podjęcie czynności
przez Rzecznika następuje:
1) na wniosek obywateli lub ich organizacji,
2) na wniosek organów samorządów,
3) z własnej inicjatywy.
Art. 10. Wniosek kierowany
do Rzecznika jest wolny od opłat, nie wymaga zachowania szczególnej formy, lecz
powinien zawierać oznaczenie wnioskodawcy oraz osoby, której wolności i praw
sprawa dotyczy, a także określać przedmiot sprawy.
Art. 11. 1. Rzecznik po
zapoznaniu się z każdym skierowanym do niego wnioskiem może:
1) podjąć sprawę,
2) poprzestać na wskazaniu wnioskodawcy
przysługujących mu środków działania,
3) przekazać sprawę według właściwości,
4) nie podjąć sprawy
- zawiadamiając o tym wnioskodawcę i osobę,
której sprawa dotyczy.
2. W zakresie realizacji zasady równego
traktowania między podmiotami prywatnymi Rzecznik może podjąć działania, o
których mowa w ust. 1 pkt 2.
Art. 12. Podejmując sprawę
Rzecznik może:
1) samodzielnie prowadzić postępowanie
wyjaśniające,
2) zwrócić się o zbadanie sprawy lub jej
części do właściwych organów, w szczególności organów nadzoru, prokuratury,
kontroli państwowej, zawodowej lub społecznej,
3) zwrócić się do Sejmu o zlecenie Najwyższej
Izbie Kontroli przeprowadzenia kontroli dla zbadania określonej sprawy lub jej
części.
Art. 13. 1. Prowadząc
postępowanie, o którym mowa w Art. 12 pkt 1, Rzecznik ma prawo:
1) zbadać, nawet bez uprzedzenia, każdą sprawę
na miejscu,
2) żądać złożenia wyjaśnień, przedstawienia
akt każdej sprawy prowadzonej przez naczelne i centralne organy administracji
państwowej, organy administracji rządowej, organy organizacji spółdzielczych,
społecznych, zawodowych i społeczno-zawodowych oraz organy jednostek
organizacyjnych posiadających osobowość prawną, a także organy jednostek
samorządu terytorialnego i samorządowych jednostek organizacyjnych,
3) żądać przedłożenia informacji o stanie
sprawy prowadzonej przez sądy, a także prokuraturę i inne organy ścigania oraz
żądać do wglądu w Biurze Rzecznika Praw Lokatora akt sądowych i prokuratorskich
oraz akt innych organów ścigania po zakończeniu postępowania i zapadnięciu
rozstrzygnięcia,
4) zlecać sporządzanie ekspertyz i opinii.
2. W sprawach stanowiących
informację niejawną o klauzuli tajności "tajne" lub "ściśle
tajne" udzielanie informacji lub umożliwianie Rzecznikowi wglądu do akt
następuje na zasadach i w trybie określonych w przepisach o ochronie informacji
niejawnych.
3. Rzecznik odmawia ujawnienia nazwiska i
innych danych osobowych skarżącego, w tym także wobec organów władzy
publicznej, jeżeli uzna to za niezbędne dla ochrony wolności, praw i interesów
jednostki.
Art. 14. Po zbadaniu
sprawy Rzecznik może:
1) wyjaśnić wnioskodawcy, że nie stwierdził
naruszenia wolności i praw człowieka i obywatela,
2) skierować wystąpienie do organu,
organizacji lub instytucji, w których działalności stwierdził naruszenie
wolności i praw człowieka i obywatela; wystąpienie takie nie może naruszać
niezawisłości sędziowskiej,
3) zwrócić się do organu nadrzędnego nad
jednostką, o której mowa w pkt 2, z wnioskiem o zastosowanie środków
przewidzianych w przepisach prawa,
4) żądać wszczęcia postępowania w sprawach
cywilnych, jak również wziąć udział w każdym toczącym się już postępowaniu - na
prawach przysługujących prokuratorowi,
5) żądać wszczęcia przez uprawnionego
oskarżyciela postępowania przygotowawczego w sprawach o przestępstwa ścigane z
urzędu,
6) zwrócić się o wszczęcie postępowania
administracyjnego, wnosić skargi do sądu administracyjnego, a także
uczestniczyć w tych postępowaniach - na prawach przysługujących prokuratorowi,
7) wystąpić z wnioskiem o ukaranie, a także o
uchylenie prawomocnego rozstrzygnięcia w postępowaniu w sprawach o wykroczenia,
na zasadach i w trybie określonych w odrębnych przepisach,
8) wnieść kasację lub rewizję nadzwyczajną od
prawomocnego orzeczenia, na zasadach i w trybie określonych w odrębnych
przepisach.
Art. 15. 1. W wystąpieniu,
o którym mowa w Art. 14 pkt 2, Rzecznik formułuje opinie i wnioski co do
sposobu załatwiania sprawy, a także może żądać wszczęcia postępowania
dyscyplinarnego lub zastosowania sankcji służbowych.
2. Organ, organizacja lub instytucja, do
których zostało skierowane wystąpienie, obowiązane są bez zbędnej zwłoki, nie
później jednak niż w terminie 30 dni, poinformować Rzecznika o podjętych
działaniach lub zajętym stanowisku. W wypadku gdy Rzecznik nie podziela tego
stanowiska, może zwrócić się do właściwej jednostki nadrzędnej o podjęcie
odpowiednich działań.
Art. 16. 1. W związku z
rozpatrywanymi sprawami Rzecznik może przedstawiać właściwym organom,
organizacjom i instytucjom oceny i wnioski zmierzające do zapewnienia
skutecznej ochrony wolności i praw człowieka i obywatela i usprawnienia trybu
załatwiania ich spraw.
2. Rzecznik może również:
1) występować do właściwych organów z
wnioskami o podjęcie inicjatywy ustawodawczej bądź o wydanie lub zmianę innych
aktów prawnych w sprawach dotyczących wolności i praw człowieka i obywatela,
2) występować do Trybunału Konstytucyjnego z
wnioskami w sprawach, o których mowa w Art. 188 Konstytucji,
3) zgłosić udział w postępowaniu przed
Trybunałem Konstytucyjnym w sprawach skarg konstytucyjnych i brać udział w tym postępowaniu,
4) występować z wnioskami do Sądu Najwyższego
o podjęcie uchwały mającej na celu wyjaśnienie przepisów prawnych budzących
wątpliwości w praktyce lub których stosowanie wywołało rozbieżności w
orzecznictwie.
Art. 17. 1. Organ,
organizacja lub instytucja, do których zwróci się Rzecznik, obowiązane są z nim
współdziałać i udzielać mu pomocy, a w szczególności:
1) zapewniać dostęp do akt i dokumentów na
zasadach określonych w Art. 13,
2) udzielać Rzecznikowi żądanych przez niego
informacji i wyjaśnień,
3) udzielać wyjaśnień dotyczących podstawy
faktycznej i prawnej swoich rozstrzygnięć,
4) ustosunkowywać się do ogólnych ocen, uwag i
opinii Rzecznika.
2. Rzecznik może określić termin, w jakim
powinny być dokonane czynności, o których mowa w ust. 1.
Art. 17. Rzecznik
współdziała ze stowarzyszeniami, ruchami obywatelskimi, innymi dobrowolnymi
zrzeszeniami i fundacjami oraz z zagranicznymi i międzynarodowymi organami i
organizacjami na rzecz ochrony wolności i praw człowieka i obywatela, także w
zakresie równego traktowania.
.
Art. 18. Rzecznik może
przetwarzać wszelkie informacje, w tym dane osobowe, o których mowa w Art. 27
ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z
2002 r. Nr 101, poz. 926, z późn. zm.2)), niezbędne do realizacji swoich
ustawowych zadań.
Art. 19. Przepisy ustawy
dotyczące ochrony wolności i praw człowieka i obywatela stosuje się również
odpowiednio do:
1) osób
prawnych i jednostek organizacyjnych nie będących osobami prawnymi, którym ustawa
przyznaje zdolność prawną - w zakresie określonym w przepisach ustawy z dnia 3
grudnia 2010 r. o wdrożeniu niektórych przepisów Unii Europejskiej w zakresie
równego traktowania (Dz. U. Nr 254, poz. 1700).
Art. 20. 1. Rzecznik
corocznie informuje Sejm i Senat o swojej działalności oraz o stanie
przestrzegania wolności i praw człowieka i obywatela, w tym przekazuje:
1) informację o prowadzonej działalności w
obszarze równego traktowania oraz jej wynikach,
2) informację o przestrzeganiu zasady równego traktowania
w Rzeczypospolitej Polskiej, przygotowaną w szczególności na podstawie badań, o
których mowa w Art. 18 pkt 2,
3) wnioski oraz rekomendacje dotyczące
działań, które należy podjąć w celu zapewnienia przestrzegania zasady równego
traktowania.
2. Informacja Rzecznika podawana jest do
wiadomości publicznej.
3. Rzecznik może przedkładać Sejmowi i
Senatowi określone sprawy wynikające z jego działalności.
4. Rzecznik na wniosek Marszałka Sejmu
przedstawia informację lub podejmuje czynności w określonych sprawach.
Art. 21. 1. Rzecznik
wykonuje swoje zadania przy pomocy Biura Rzecznika Praw Lokatorów
2. Rzecznik nadaje, w drodze zarządzenia,
statut, który określa zadania i organizację Biura.
3. Rzecznik może powołać nie więcej niż trzech
zastępców Rzecznika. Rzecznik odwołuje zastępców Rzecznika.
4. Rzecznik określa zakres zadań zastępcy
(zastępców) Rzecznika.
5. Do zastępców Rzecznika oraz pracowników
Biura Rzecznika Praw Lokatorów stosuje się odpowiednio przepisy o pracownikach
urzędów państwowych.
Art. 22. Wydatki związane
z funkcjonowaniem Rzecznika Praw Lokatora pokrywane są z budżetu państwa.
Art. 23. Rzecznik, za
zgodą Sejmu, może ustanowić swoich pełnomocników terenowych.
----------------------------------------------
Napisał i przywoływał M.Z.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz