O BYCIU "MIEJSCOWYM"

Dzisiaj krótko o fragmencie przywołanym w poprzednich wpisach – pisaniu o tym, co dzieje się wokół, tuż obok, w mojej dzielnicy czy moim mieście. Pierwotną intencją podobnych apeli jest to, by powstało coś na kształt legionu opisywaczy rzeczy, na których autorzy się znają, które nie są im obojętne, które dokonują się w zasięgu ręki. Wtedy w zakresie dziennikarstwa obywatelskiego może powstać coś unikalnego i szczerego.

Bo z zawodowcami osadzonymi w terenie i piszącymi o rzeczach, które w tym terenie się dzieją bywało różnie. W dużych redakcjach, pracowałem w kilku, chętnie tworzono działy zamiejscowe – i nie zamykano ich wkrótce po otwarciu tylko dlatego, że jak się wówczas powiadało „taka była polityczna potrzeba”. „Świat Młodych” miał na przykład swoją filię w Katowicach, w czasach gierkowskich tak wypadało i nikt tu o nic kopii nie kruszył. Specyfiką jednak żurnalistów tam osadzonych były dwie cechy: ogólnie słaba jakość nadsyłanych tekstów i paniczne unikanie miejscowych tematów trudnych. Póki pracowałem jako szeregowiec właściwie nie dotyczyło mnie to w żaden sposób. Po przejściu jednak do sekretariatu merytorycznego i zdobyciu pierwszych szlifów redaktora sytuacja zmieniła się. Trzeba było w nadsyłane korespondencje wkładać naprawdę dużo wysiłku, by w ogóle uczynić je czytelnymi i logicznymi. Ale gdy przychodziła potrzeba ruszenia sprawy godnej opisania, czy już nie daj Boże skrytykowania tak, by nikt procesu sądowego nikomu nie wytoczył – jechał w teren zawodowiec z centrali. Bo miejscowym nie wypadało, nie mogli dotrzeć do materiałów, bo natychmiast chorowali – i tak dalej.

W dziennikarstwie obywatelskim nikt nikomu za nic nie płaci – i to jest Siła! Wiem, że to brzmi nieco śmiesznie: czynić z ubóstwa niemal zaszczyt. Ale tak jest naprawdę. Ani miejscowy ani przyjezdny za cykl publikowanych w sieci swoich spostrzeżeń nie  bierze od nikogo pieniędzy, zatem wolny jest również od sił miejscowego nacisku. Nikt go z żadnego etatu nie zwolni, nie wezwie do służbowego tłumaczenia się dlaczego z wójta zrobił idiotę (choć był idiotą!), a już z jego sekretarza  nie. Potencjalna odpowiedzialność karna oczywiście istnieje, idiota jak uczy doświadczenie jest też z reguły mściwym pieniaczem – i nawet mu do łba nie przyjdzie, że najskuteczniejszą linią obrony przed na przykład pomówieniem jest zamieszczenie w ramach prawa prasowego odpowiedniej riposty. Prościej na koszt gminy ruszyć miejscowego prawnika, niż miejscowego dziennikarza. Co moim zdaniem dobrze świadczy o zawodzie tych drugich – jeszcze się jak prawnicy nie ześwinili, choć na pewno zarabiają pewnie setną część tego, co poniektórzy „mecenasi”…

Jak to ma się do opisywanych przeze  mnie portali? Te dawniej wielkie grzęzną coraz bardziej, 3Obieg i Neon24 mają w sumie parę razy mniej wejść, niż dawny Nowy Ekran. W Polakach.eu zator płucny: Wojtas właśnie zadusił ich nawałą swoich przemyśleń, reakcji mało, a jak tak dalej pójdzie to będzie jeszcze mniej. Szkoda… A mówiłem kiedyś: wystrzegać się zamordystów jak ognia! Nikt nie posłuchał. Zajęci są wszak zbawianiem świata…

M.Z.