W RAMACH REMANENTÓW

No więc w ramach tytułowych czynności zabrałem się za porządkowanie starych książek. Nie dość, że żona kazała – to jeszcze miejsce na półkach dawno się skończyło, był to więc nakaz podparty racją… Spakowałem kilka bzdetnych powieści kryminalnych, jakąś rozprawkę o wyższości kultury masowej nad dekadencką i kapitalistyczną (mój Boże – 40 lat temu innych książek nie drukowano!) – i wszystko sio do paczki śmietnikowej! Aż trafiłem na perełkę, której w życiu nie wyrzucę: „Gubernatora” Roberta Penn Warrena. Polecam moim Czytelnikom: nie znam lepszej rozprawy o władzy, dewiacji z nią związanej, brudach tkwiących w polityce od zawsze. I chyba na zawsze…

Co tkwi takiego magicznego w dobrej literaturze, że czytana po wielu latach porusza do żywego? Zdolność przewidywania? Aptekarska analiza ludzkich ułomności? Mistrzostwo pióra i diaboliczna umiejętność wodzenia czytelnika w światy, których istnienia nawet nie podejrzewał? Wieczna aktualność wynikająca z precyzyjnej obserwacji? Niechaj mądrzejsi rozstrzygają. W zestawieniu z nieżyjącym już Amerykaninem współczesna proza polska poraża perfekcyjną niedoskonałością. Najwyraźniej lata całe trzeba było ćwiczyć, by osiągnąć ten poziom dna i bełkotu. No i niektórym się udało… Stąd pomysł, by przywołać w tym miejscu autora innego od reszty, zamilczanego na śmierć, a przecież absolutnego rekordzistę w sprzedanych nakładach swoich książek – Waldemara Łysiaka. W wydanej rok temu książce „KARAWANa LITERATURY” przywołuje on we wstępie taki oto wpis Charlesa Baudelaira o George Sand, jak wiadomo przyjaciółce Chopina:

“…Jest głupia, ma niezgrabny i przegadany styl. Jej moralne idee odznaczają się tą samą głębią osądu i delikatnością uczucia, co wyznania dozorczyń i sprzedajnych kobiet. Najlepszym dowodem upadku naszego stulecia jest fakt, iż kilku mężczyzn zakochało się w tej latrynie…”

I jak? Skąd ten Francuz wiedział co będzie wydawane w Polsce w drugiej dekadzie dwutysiąclecia? A przecież powyższa definicja pasuje jak ulał właściwie do wszystkiego, co leży na księgarskich półkach i ladach, zwłaszcza do tak zwanej „literatury kobiecej”. I czemu ten czy ów „salon” przydał stempel „genialności”, albo „odkrywczości”… Poświęćcie proszę trochę czasu, sięgnijcie do „Gubernatora”, a z całą pewnością na wyrzuconych opowieściach o „domu na bagnach” (albo nad rozlewiskiem – nie pamiętam), definicjach samców alfa pewnej niewydarzonej malarki zarobicie mnóstwo pieniędzy w punktach skupu makulatury.

No tak, starszy pan, niestety już się do tego korpusu zaliczam, znowu narzeka na współczesność. Jakby nie pamiętał o zawołaniu „o tempora, o mores”, przecież znanym od tysiącleci… Jest jednak pewien sens w przywoływaniu podobnych porównań. Spójrzcie proszę na wprowadzające zdjęcie. Creme de la creme, najwyższa półka polityki i europejskości podczas swojej ostatniej wizyty w Berlinie jakby zapomniała, że po czerwonym się idzie, zaś zielonym sadzi do góry. Naczytała się Harlequinów? O wojnach polsko-ruskich? O "wnuczkożonkach" bakułowatych? Czy raczej niczego od lat nie przeczytała?

Więc znów jesteśmy we współczesności. Początek nowego wieku, a jakby dekadencja. Jeszcze raz Łysiak:

„…Czasy są ciężkie. Także w Polsce. Żyjemy w kraju, w którym bezkarnie można informować prokuraturę i opinię publiczną, że wielki majątek zdobyło się dzięki ruletce, wygrywając 138 razy z rzędu … albo że pieniądze na kampanię wyborczą zdobyło się od studentów i emerytów, którzy masowo wpłacali po 15 tysięcy złotych…”

Czy to przypadkiem nie ta sama ekipa? Do spółki z pyzatą panią, która jak twierdzą „sondaże” już dzisiaj ponownie wygrała wybory na prezydenta Warszawy? Ależ oczywiście, rozumiem, że zaraz otrzymam komplet maili dowodzących jaki to ze mnie dureń i pis-owiec. Odpowiadam en bloc i z góry: przeczytajcie proszę ostatnie zdanie wyżej przywołanego cytatu z Baudelaira. Nic więcej nie mam do powiedzenia.

M.Z.